W Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach zakończyło się „Forum dla Wolności i Rozwoju”, które zgromadziło prawie tysiąc uczestników. Byli to przedstawiciele nauki, biznesu i polityki, którzy wspólnie chcą zmieniać prawo, aby sprzyjać wolności i rozwojowi gospodarczemu kraju. Do tej inicjatywy przystąpił także Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum wraz ze swoim innowacyjnym projektem REWIPROMIEN.
Forum składało się z trzech etapów: badań, kongresu (w tym 17 warsztatów tematycznych) oraz przekazania wyników prac Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej. Efekt tych prac został podsumowany raportem zawierającym propozycje zmian legislacyjnych, który w formie Białej Księgi został przekazany na ręce Prezydenta Andrzeja Dudy w drugim dniu kongresu.
Jednym ze wspomnianych warsztatów był warsztat „Innowacyjność”, który odbył się od 10:00 – 13:30 w pierwszy dzień Forum. Menadżerami warsztatu byli Roman Trzaskalik, prezes PNT EC oraz Jan Filip Staniłko, Prezes Instytutu Studiów Przemysłowych.
W warsztatach udział wzięli eksperci z dziedziny prawa, a w szczególności: ochrony własności intelektualnej i przemysłowej, zamówień publicznych, patentów, a także przedstawiciele biznesu i nauki, którzy w praktyce tego prawa doświadczają. W czasie krótkich wystąpień eksperci wskazywali na konieczność zmian i postulaty, które były przedmiotem wzajemnych dyskusji.
Na samym początku Jan Filip Staniłko zwrócił uwagę na fakt, iż tworzenie innowacji to nie wszystko, trzeba także na nich zarabiać – Innowacyjność jest pochodną wyboru klienta i od klienta zależy. Bez jego wymagań nie uruchamia się całego procesu innowacji. Staniłko przypomniał, że innowacje są uwarunkowane szeregiem przymusów, m.in. ekonomicznych i prawnych.
Ten drugi aspekt innowacyjności jako pierwsza podjęła dr Alicja Adamczak. W swoim krótkim wystąpieniu prezes Urzędu Patentowego wysnuła postulat utworzenia w Polsce Sądu Własności Intelektualnej, który obejmowałby kwestie własności przemysłowej i prawa autorskiego, by skutecznie dochodzić praw i bronić interesów twórców, a także zapobiegać tzw. wojnom patentowym. Podobne sądy istnieją już w innych krajach m.in. w Niemczech, na Węgrzech, w Chinach i na Ukrainie. Dr Adamczak podniosła także kwestię tego, iż obecnie fundusze unijne nie są wykorzystywane na podnoszenie kompetencji sędziów, ponieważ w opinii niektórych nie ma takiej konieczności. Dlatego wśród nowych form wsparcia przedsiębiorców powinny się znaleźć też m.in. zapewnienie dostępu do informacji o istocie i znaczeniu oraz systemach ochrony własności intelektualnej, analiza zagranicznych systemów ochrony własności, ulgi podatkowe i zachęty fiskalne. Należy także podnieść świadomość korzyści i zagrożeń wynikających z prawa własności i tworzenia innowacji. Ta świadomość powinna być budowana już na etapie szkolnym, a w przypadku studentów jest to – jak sama doktor stwierdza – last minute – na tego typu działania
Dr hab. Paweł Podrecki, partner w Kancelarii Prawnej Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy, mówił o istotnych zmianach dla własności intelektualnej, wskazując m.in. na zmiany legislacyjne i systemowe. Wyzwaniem dla innowacyjności i własności intelektualnej jest przede wszystkim rynek cyfrowy, geo-blocking, nowoczesne licencje on-line, określenie praw i obowiązków dostawców internetowych oraz wymóg nieodpłatnego dostępu do informacji i dóbr kultury. Według doktora – Państwo musi wzmacniać interes przedsiębiorców. Powinno także zabezpieczyć system finansowania twórców, by mogli i chcieli się realizować.
Na niekorzystną dla rozwoju innowacji sytuację w Polsce wskazywał profesor Leszek Rafalski, przewodniczący Rady Głównej Instytutów Badawczych. Przyczyny tego upatruje m.in. w niskich wydatkach na sektor B+R (ok. 1 % budżetu) oraz niską kulturę innowacyjności (w tym brak zainteresowania ze strony mediów). Profesor podkreślał także, że Polacy są niechętni pozyskiwaniu środków z perspektywy finansowej na lata 2014-2020, które pozwoliłyby na silne finansowanie badań. – Brakuje synergii pomiędzy jednostkami badawczymi. Naukowcy i przedsiębiorcy tworzą wewnętrzną konkurencję zamiast współpracować. – Dążymy do umiędzynarodowienia, ale jesteśmy gorzej przygotowani i wydajemy za mało na badania. Przedsiębiorstwa potrzebują konkretnego wyniku badań, żeby moc oszacować ryzyko i podjąć decyzje inwestycyjną. Obecnie mamy do czynienia ze zbyt dużymi ograniczeniami biurokratycznymi, przez co rozwój innowacyjności jest praktycznie niemożliwy, a badania nawet jeśli są już przeprowadzone to nie są one wdrożone i wykorzystywane w praktyce.
Roman Trzaskalik, prezes Parku Naukowo-Technologicznego Euro-Centrum, przypomniał, że na infrastrukturę badawczą w Polsce wydano w ubiegłych latach 25 mld złotych. – Wchodzimy w Polskę cyfrową, dlatego niezbędne jest zwiększenie środków na digitalizację. Polskie laboratoria powinny zostać zliczone i zebrane do jednej aplikacji internetowej. Menadżer warsztatu podał także za przykład Finlandię, która wydaje na badania, mniej niż Polska, a ma nieporównywalnie więcej wdrożeń. Do postulatów dołączył jeszcze to, iż należy wdrożyć obowiązek ofertowania usług badawczo-rozwojowych. Ustawa Prawo Zamówień Publicznych to gąszcz przepisów, które trzeba respektować, ponieważ są to wytyczne, swego rodzaju kompas i kierunkowskaz, który pokazuje jak działać. Należy jednak sprofesjonalizować zamówienia publiczne, tak by realizować zamówienia lepiej niż dotychczas. W obszarze nauki należy wymusić także współpracę pomiędzy jednostkami badawczymi, tak by rozwiązać problem kupowania tego samego lub podobnego sprzętu na wielu uczelniach zamiast korzystać ze specjalizacji różnych uniwersytetów. Temu służyłaby także platforma, na której w czasie rzeczywistym umieszczane byłyby informacje na temat wykonywanych badań i działania poszczególnych laboratoriów. Przykładem takiej platformy stworzonej w obszarze energetyki jest interfejs, który pozwala na zarzadzanie i racjonalne gospodarowanie energią. Jedno urządzenie (posiadające odpowiednie oprogramowanie) umożliwia sterowanie rozpływem energii w budynkach, poprawę pracy odnawialnych źródeł energii i zarządzanie magazynami energii. Dedykowane jest zarówno dla budynków zasilanych z sieci, jak również tam, gdzie dostęp do sieci jest utrudniony lub sama instalacja jest zbyt kosztowna. Jest to przykład projektu, który nie powstałby gdyby nie realna współpraca biznesu i nauki. Projekt realizowany jest przez Park wspólnie z uczelniami w ramach Generatora Koncepcji Ekologicznych. Takie działanie jest możliwe nie tylko w sferze energetyki, ale także w innych sektorach, do czego nawoływał przedstawiciel chrześcijańskich przedsiębiorców i menadżerów oraz parków technologicznych.
W dyskusji wzięło udział jeszcze wielu ekspertów, takich jak: Maciej Gawroński (radca prawny, partner zarządzający polskiego biura Bird&Bird), Katarzyna Szczepańska (prezes Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa o/Dąbrowa Górnicza), Zdzisława Dacko-Pikiewicz (rektor Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej), Anna Streżyńska (była prezes UKE, prezes „Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej” oraz „Internetu dla Mazowsza”), Marek Dietl (członek Zarządu Instytutu Sobieskiego), Krzysztof Szubert (minister ds. Cyfryzacji Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC), Paweł Makowski (prezes zarządu, główny pomysłodawca i założyciel Abbey House Group S.A), Łukasz Pietrzkiewicz (business development director w polskim oddziale Euro-Funding Advisory Group), Wiesław Bomba (Pratt&Whitney Rzeszów), Elżbieta Gnatowska (ekspert Instytutu Allerhanda), Wojciech Sadowiec, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Luk Palmen (prezes InnoCo Sp. z o.o., Silesia Automotive). Eksperci wspólnie przyczynili się do wypracowania wniosków i postulatów, które zostaną przekazane dziś w Międzynarodowym Centrum Kongresowym na ręce Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzeja Dudy.
Organizatorami wydarzenia są: Miasto Katowice, Krajowa Izba Gospodarcza, New Story, Instytut Wolności, LinkLeaders, Atlas oraz Prawo dla Rozwoju.
Inicjatywę „Forum dla Wolności i Rozwoju” wspiera Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum ze środków projektu „REWIPROMIEN – Rewitalizacja prosumenckich mikroinstalacji energoelektrycznych” dofinansowanym ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, realizowanym w ramach Programu GEKON – Generator Koncepcji Ekologicznych.
